Nadat verpleegkundigen en artsen twee decennia oorthermometers gebruikten om de temperatuur van patiënten te bepalen, ging het UMCG in Groningen in 2018 integraal over op voorhoofdthermometers. Door: Jan Bos, v.m. Stafadviseur Medische Hulpmiddelen en projectleider voorhoofdthermometer in het UMCG.
Introductie en aanleiding
Metingen met de oorthermometers bleken in de dagelijkse praktijk niet altijd even betrouwbaar. Er kwamen vanaf 2015 steeds vaker klachten van gebruikers over temperatuurafwijkingen bij het meten met de gebruikte oorthermometers. Deze klachten vielen samen met de oplopende tijd die de afdeling Medische Technologie (MT) aan het onderhoud en de reparatie van deze thermometers moest besteden. Cijfers wezen uit dat dit inmiddels 0,5 fte per jaar betrof, een flinke kostenpost naast de kosten voor het gebruik van de noodzakelijke 600.000 beschermdopjes per jaar.
Methodologie en proces
Op verzoek van een grote groep gebruikers en MT werd er in 2016 een internationaal marktonderzoek gestart, met als opdracht: een voorstel aan te leveren voor een voorhoofdsthermometer of gelijkwaardig concept. (Opmerking het was bekend dat het Antonius ziekenhuis in Sneek al bijna 10 jaar met succes voorhoofdsthermometers gebruikte).
De vraagstelling aan de markt was hierbij: is dit leverbaar, incl. alle beschikbare documentatie, rapporten en klinische studies. Het resultaat van dit onderzoek was enigszins teleurstellend, slechts één leverancier kon de voor het UMCG vereiste klinisch gevalideerde studies aanleveren. Het adviesorgaan voor Medische middelen in het UMCG, de Medische Middelen Advies Commissie – de MMAC- was echter vrij kritisch in verband met het eventueel afstappen van de ‘gouden standaard’, de oortemperatuurmeting. Een kleine commissie werd gevraagd nader onderzoek uit te voeren, deze kwam met een wetenschappelijk onderzoek uit 2016 [1], waarin werd bewezen dat deze Exergen TAT 5000 voorhoofdsthermometer net zo nauwkeurig, dan wel onnauwkeurig bleek als de gebruikte oorthermometer Genius II.
Er werd een projectgroep ingesteld van gebruikers, een technicus uit MT en een deskundige Infectiepreventie van waar uit als eerste een PRI (Prospectieve risicoanalyse) werd uitgevoerd.
Hierop volgend werd door de MMAC goedkeuring verleend voor het uitvoeren van een gebruikersonderzoek door een student Human Technology [2] van de Hanzehogeschool Groningen, dat in begin 2017 werd gestart.
Na technische akkoordverklaring van MT en scholing en instructie door de leverancier [3] werd daarna opzes afdelingen, waaronder de Kinderkliniek, dit gebruiksonderzoek gestart. Dit onderzoek resulteerde in een onderzoeksrapport [4], waarbij 85% van de gebruikers positief bleek over het gebruik van deze voorhoofdthermometer.
Op basis van het genoemde wetenschappelijke onderzoek en het gebruiksonderzoeksrapport, de business case van MT en de PRI, werd eind 2017 door de MMAC definitief groen licht gegeven voor de integrale invoering in het UMCG, inclusief de opdracht tot totale inname van de oorthermometers.
Invoering in het ziekenhuis
Daarna kon de definitieve uitrol in 2018 gaan starten. Dit hield in de eerste fase hiervan in: accordering door het Presidium (het dagelijks bestuur van de chefs de cliniques) voor het toepassen van de kerntemperatuur i.p.v. de tympane temperatuur als meting, accordering voor invoering door de Medische directeur en budgetaccordering, meting ‘temporaal’ toevoeging aan het EPD, het verpleegkundig protocol aanpassen en plaatsing van de gebruikershandleiding op het webportal Eqube. Ook werd besloten het budget, beheer, onderhoud en uitgifte helemaal in handen te geven van de afdeling MT. En vanzelfsprekend werd het onmogelijk gemaakt dat afdelingen nog nieuwe oorthermometers konden bestellen. Verder werden er aanvullende reinigings- en desinfectie protocollen opgesteld door de afdeling Medische Microbiologie en Infectiepreventie. Aangezien deze voorhoofdthermometer ‘chemical proof’ is, kon de standaard desinfectieprocedure worden gevolgd die het UMCG toepast voor medische apparatuur, nl. het gebruik van z.g. Oxidinwipe doekjes. Het desinfectieprotocol schrijft nu voor dat tussen iedere temperatuurmeting bij een patiënt, de kop van de voorhoofdsthermometer met een Oxidinwipe doekje wordt gedesinfecteerd. Omdat het lensje van deze thermometer wel vettig kan worden in het dagelijkse gebruik en er daardoor meetafwijkingen kunnen ontstaan, moet het lensje eenmaal per dag met een alcoholdoekje 70% of met een wattenstaafje met alcohol 70% gereinigd worden.
Omdat er door de doorlooptijd van het project toch tekorten ontstonden op afdelingen, waar oorthermometers defect raakten of werden afgekeurd door MT, werd dit zo opgelost:
In de tweede fase van de invoering werd, na de scholing door de leverancier, een pilot met de voorhoofdsthermometer op drie verpleegafdelingen gestart, waaronder ook weer een kinderafdeling. Hiermee werden een tiental ‘oude’ oorthermometers verkregen, om daarmee de tijdelijke tekorten op te lossen. Deze pilot leverde waardevolle informatie op, die meegenomen werd bij de verdere uitrol.
In de derde fase, medio 2018, werd i.s.m. met de afdeling Communicatie, zowel intern als extern, een uitgebreid communicatietraject betreffende het nieuwe temperatuurbeleid gestart.
De laatste fase betrof de voorbereiding van de definitieve uitrol van de voorhoofdsthermometers, nadat de order van ca. 350 stuks bij de leveranciers was uitgezet. Dit hield in: in nauwe samenwerking met de hoofdverpleegkundigen, de leverancier en MT een instructieschema opzetten voor de scholing van ca. 50 afdelingen.
Na de leverantie en de ingangskeuring en registratie door MT in Ultimo, werden kort na deze instructie, alle oude oorthermometers op de betreffende afdeling door MT i.s.m. het Medisch Hulpmiddelencentrum van het UMCG ingenomen, tegen overhandiging van de nieuwe voorhoofdthermeters. Deze instructie- en omruilfase, inclusief in de OK’s en in het Centrum voor Revalidatie in Haren, vond plaats in het laatste kwartaal van 2018.
Comfortabeler voor de patiënt
De verpleegkundige houdt de thermometer tegen het voorhoofd, waar de slagader loopt die de waarde van de kerntemperatuur oplevert, en schuift deze dan door via de slaap naar de holte onder de oorlel. Doordat de thermometer tegen het hoofd van de patiënt gehouden wordt, is de meting patiëntvriendelijker dan wanneer met een thermometer in het oor wordt gemeten. Met deze thermometer kan ook de temperatuur gemeten worden van patiënten die slapen of niet bij kennis zijn. Bij hoofdwonden of bij het dragen van een hoofddoek, kan met één meting onder de oorlel worden volstaan, de afwijking is dan max. 0,20C, normaal max. 0,10C. Ook belangrijk is, dat de voorhoofdsthermometer valide is voor temperatuurmetingen bij baby’s en prematuren.
Gemakkelijk
De voorhoofdthermometer blijkt gemakkelijker in het gebruik dan de oude oorthermometers Waar de oude oorthermometer de nodige zorgvuldigheid in het gebruik vereiste, heeft de nieuwe voorhoofdthermometer maar enkele belangrijke aanwijzingen nodig. Met name de verplichte wachttijd tussen twee metingen is sterk verkort.
Werking
De voorhoofdthermometer werkt via het infraroodprincipe en meet nauwkeurig en betrouwbaar via een vastgesteld algoritme de kerntemperatuur van de patiënt. Dit algoritme om temperatuur te meten is ontwikkeld door de firma Exergen in de VS en wordt naast het gebruik in de medische wereld, ook gebruikt bij de NASA en bij de Amerikaanse defensie.
In de VS gebruikt ruim 70 procent van alle ziekenhuizen een voorhoofdthermometer, in Nederland is vooral de oorthermometer nog in zwang en wordt daar vaak als de gouden standaard gezien.
In een Academisch ziekenhuis in België is deze voorhoofdsthermometer inmiddels ook in gebruik genomen.
Duurzaam
De voorhoofdthermometer werkt via het infraroodprincipe en meet nauwkeurig en betrouwbaar via een vastgesteld algoritme de kerntemperatuur van de patiënt. Dit algoritme om temperatuur te meten is ontwikkeld door de firma Exergen in de VS en wordt naast het gebruik in de medische wereld, ook gebruikt bij de NASA en bij de Amerikaanse defensie.
In de VS gebruikt ruim 70 procent van alle ziekenhuizen een voorhoofdthermometer, in Nederland is vooral de oorthermometer nog in zwang en wordt daar vaak als de gouden standaard gezien.
In een Academisch ziekenhuis in België is deze voorhoofdsthermometer inmiddels ook in gebruik genomen.
Dit artikel is geschreven door Jan Bos.
Referenties
- bjm open-temporal scanner systematic review, Håkan Geijer, Ruzan Udumyan,Georg Lohse,Ylva Nilsagård (2016)
- Inmiddels opgeheven opleiding.
- Van Vliet Medical Supply B.V. in Almere.
- Het meten van lichaamstemperatuur, een eenvoudig efficiënte en betrouwbare methode, Philo Tamis (2017)
