Duurzaamheid wordt, ook in de gezondheidszorg, steeds belangrijker. Het hergebruik van professionele medische apparatuur kan een belangrijke bijdrage leveren aan het terugdringen van de ecologische voetafdruk van de zorg.
Hogere inruilprijs en bijdrage aan circulaire economie
Wanneer is het tijd om een MRI-scanner of een röntgenapparaat te vervangen door een nieuw model? Moet je wachten totdat het bestaande apparaat is afgeschreven of kan het lonen om eerder tot inruil over te gaan? Het antwoord op deze vragen is niet eenvoudig. Het meest gunstige vervangingsmoment verschilt per situatie en is onder meer afhankelijk van de vraag of het oude apparaat teruggenomen wordt voor hergebruik. Dat zorgt namelijk voor optimaal waardebehoud, dat uitgedrukt wordt in een goede inruilprijs. Daarnaast biedt het gemak: de oude apparatuur wordt zorgvuldig gedemonteerd en afgevoerd. Tot slot, en dat is ook niet onbelangrijk, levert hergebruik een bijdrage aan duurzaamheidsdoelstellingen.
Naar een circulaire economie Iedere organisatie die toekomstbestendig wil zijn, ontwikkelt beleid op het gebied van duurzaamheid. Doorgaan op de huidige weg is geen optie; om de wereldwijde consumptie bij te kunnen benen is nu al anderhalve planeet nodig. Beleid alleen is echter onvoldoende; om duurzaamheid daadwerkelijk te verankeren in de samenleving moet de volgende stap gezet worden – de overgang van een lineaire naar een circulaire economie. Een circulaire economie heeft als doel economische groei los te koppelen van het gebruik van natuurlijke hulpbronnen en ecosystemen, door deze hulpbronnen effectiever te gebruiken.
Hergebruik van grondstoffen staat centraal. Reststoffen worden zoveel mogelijk opnieuw ingebracht in het systeem waardoor de cirkel wordt gesloten (‘closing the loop’). Dat vereist een radicaal andere aanpak in vrijwel alle sectoren. Circulariteit is daarom per definitie een motor voor innovatie op het gebied van materiaal-, component- en product-hergebruik, evenals nieuwe bedrijfsmodellen voor bijbehorende oplossingen en diensten. Een goed voorbeeld is het anders kijken naar de levenscyclus van producten en de omslag maken van het take make dispose-model naar een make use return-aanpak. In een circulaire economie maakt het effectievere gebruik van materialen het mogelijk om meer waarde te creëren, zowel door kostenbesparingen als door nieuwe markten te ontwikkelen of bestaande te laten groeien. De laatste jaren is ook binnen de zorgsector het belang van duurzaamheid sterk toegenomen. Veel zorginstellingen hebben al de eerste stappen gezet op weg naar een meer duurzame bedrijfsvoering.
Zo goed als nieuw
Om het einddoel – volledig circulair zijn – te bereiken, is er op allerlei niveaus behoefte aan duurzame oplossingen. Fabrikanten van gezondheidstechnologie spelen hier steeds meer op in. Breed palet Circulaire producten en diensten zijn er in steeds meer soorten en maten. Zo worden meer en meer producten aangeboden als dienst: in plaats van het product te kopen, neemt de klant een abonnement dat hem het recht geeft op gebruik ervan en van bijbehorende ondersteunende diensten. Van sommige medische systemen kunnen de key components op locatie of op afstand een upgrade krijgen waarna het gehele systeem weer helemaal up-to-date is. Tot slot wordt ook in toenemende mate refurbished apparatuur aangeboden: volledige gereviseerde producten voor de gezondheidszorg die aangeboden worden tegen een lagere prijs. Op deze manier worden hoogwaardige systemen voor zorginstellingen in alle markten toegankelijk. Tegelijkertijd kunnen zo essentiële componenten hergebruikt worden. Daarmee wordt een bijdrage geleverd aan circulaire waardecreatie.
Refurbished systemen
Ook Philips richt zich als producent van hoogwaardige gezondheidstechnologie op de refurbishment van medische apparatuur. Op de productie- en innovatielocatie bij Eindhoven is daarvoor een gespecialiseerde afdeling opgericht: Philips Circular Equipment. Alle grote medische beeldvormende apparaten – zoals röntgenapparatuur, MRI- en CT-scanners – komen nu al in aanmerking voor terugname en hergebruik. Het streven is om dat eind 2025 voor alle professionele medische apparatuur te laten gelden. Vooraf vindt een strikte selectie plaats: alleen systemen met een bewezen, gedocumenteerde onderhoudshistorie komen in aanmerking voor refurbishment. Schoonmaak, desinfectie en het in cosmetisch perfecte staat brengen zijn een vast onderdeel van het revisieproces. Verouderde of kapotte onderdelen worden vervangen door originele componenten. Ook worden de meest recente software en field updates geïnstalleerd en wordt het systeem op maat geconfigureerd, om aan te sluiten op de specifieke wensen van de klant. Tot slot wordt alle apparatuur uitgebreid getest, op prestaties en kwaliteit. Meer waar voor je geld.
Inmiddels reviseert Philips honderden systemen per jaar op deze manier. Met de toenemende druk op zorguitgaven, is refurbished apparatuur ook een slimme keuze. Zo’n systeem biedt namelijk vrijwel dezelfde klinische mogelijkheden als een nieuw apparaat tegen een besparing van gemiddeld zo’n 25 procent. Kopers van refurbished apparatuur zijn veelal gerenommeerde privéklinieken, die vanuit ondernemersoogpunt een goed en betrouwbaar systeem willen hebben tegen een aantrekkelijke prijs. Meer dan zeventig procent van Philips’ refurbished systemen vindt hun weg naar dergelijke instellingen in mature markets, met de Verenigde Staten, Duitsland en Japan als belangrijke markten.
Gereviseerde systemen maken integraal onderdeel uit van het aangeboden portfolio en bieden de mogelijkheid om meer klanten beter van dienst zijn. Bovendien zorgt het aanwenden van gereviseerde systemen grosso modo voor een emissiebesparing van zo’n vijftig procent terwijl gemiddeld meer dan tachtig procent van het materiaal wordt hergebruikt. Inruilen In Nederland is de markt voor gereviseerde systemen vooralsnog wat minder groot. Een belangrijke reden hiervoor is dat de voorwaarden van openbare aanbestedingen voor systemen in de gezondheidszorg refurbished systemen meestal uitsluiten. Toch is het programma ook voor inkopers van Nederlandse instellingen interessant. Zij kunnen namelijk een goede trade-in prijs realiseren voor hun huidige systemen.
Win-win-win
Tegelijkertijd biedt het hen een mogelijkheid om die systemen op een duurzame manier te vervangen en zo bij te dragen aan de overgang naar een circulaire economie. In overleg kan worden bekeken wat het beste moment is om bestaande apparatuur in te ruilen voor een nieuw systeem. Iedere situatie is anders. Daarom is maatwerk vereist om tot optimaal waardebehoud te komen. ‘Closing the loop’ creëert op deze manier een win-win-win situatie: het is goed voor de tweede gebruiker, goed voor het milieu én goed voor de inruiler. Duurzaamheid verbetert levens Duurzaamheid is een integraal onderdeel van de strategie van Philips.
Al in 2012 sprak het bedrijf de ambitie uit om vanaf 2030 het leven van 2,5 miljard mensen wereldwijd te verbeteren door middel van innovatie. Het is een uitdagende ambitie, maar Philips ligt goed op schema: op dit moment staat de teller op 1,67 miljard. Levens beter en gezonder maken doet Philips via geïntegreerde technologische oplossingen die het gezondheidscontinuüm bestrijken, van gezond leven en preventie tot diagnose, behandeling en thuiszorg. Daarvoor investeert het bedrijf op grote schaal in R&D-programma’s, gericht op het helpen van klanten om de zorgverlening te optimaliseren. Dat gebeurt vanuit de zogeheten quadruple aim: verbeterde patiëntervaring, betere gezondheidsresultaten, verbeterde personeelservaring en lagere zorgkosten.
Dit is de herplaatsing van een op 28 oktober 2020 op MTIntegraal verschenen artikel.
