Het ziekenhuis heeft een procedure waarin de bevoegdheid en bekwaamheid van externe technici om zelfstandig technische werkzaamheden te verrichten wordt zeker gesteld voordat de werkzaamheden worden uitgevoerd. Deze externe technici dienen aantoonbaar bevoegd te zijn op niveau van technicus en niet alleen op niveau van de firma. Zo staat het sinds november 2011 als punt 4.11 in het Convenant beschreven.
Aantoonbaar bevoegd en bekwaam
Evenals de medisch instrumentatietechnici moeten ook de externe medisch technici aantoonbaar bekwaam en bevoegd zijn om zelfstandig hun werkzaamheden aan de medische apparatuur te mogen uitvoeren. Deze maatregelen zijn bedoeld om te voorkomen dat leveranciers of onderhoudsbedrijven niet-gekwalificeerde technici storingen laten oplossen en/of onderhoudswerkzaamheden laten uitvoeren in de ziekenhuizen. Dit zal niet snel van toepassing zijn voor de ‘huispartijen’ die vaak kind aan huis zijn en vaak nauw samenwerken met de ziekenhuisinstrumentatietechnici. Dit geldt echter wel voor de externe partijen en ZZp’ers die worden ingehuurd om dreigend achterstallig onderhoud weg te werken.
In diverse ziekenhuizen zijn initiatieven ontplooid om aan deze eis te voldoen. In het Deventer Ziekenhuis is men er mee gestart om bij alle nieuwe aanschaftrajecten in het Programma van Eisen de volgende eis op te nemen:
Onderhoud of service uitgevoerd door de leverancier gebeurt door aantoonbaar bevoegde en bekwame technici. Certificaat van bevoegdheid wordt bijgeleverd bij onderhoudsvoorstel. Bij wijzigen van onderhoudstechnicus wordt het ziekenhuis op de hoogte gesteld met bijgevoegd certificaat van de desbetreffende technicus.
Een bloemlezing van de reacties tot nu toe:
“Voor de geoffreerde systemen zijn al onze engineers gecertificeerd.”
“Firma A traint haar service engineers regelmatig en geeft hier ook certificaten van uit. In de bijlage 8.3 ziet u een voorbeeld- certificaat en een overzicht van de ervaring van het NL serviceteam Ultrasound in de zogenoemde Skill-matrix (8.4)”
“Voor inhoudelijke toelichting door aanbieder: tabblad 6. “Opleidingen””.
“Gecertifieerde Nederlandstalige service engineer in dienst bij Firma B.”
“Firma C beschikt over 4 gecertificeerde servicetechnici voor Ultrasound apparatuur. Certificaten van onze engineers worden niet extern beschikbaar gesteld. Firma C waarborgt de opleiding en certificatie van de engineers dmv ISO procedures.
Regelmatig ondergaat Firma C een ISO controle, certificaat hiervan is opvraagbaar.”
“ Dit is geborgd binnen de ISO certificeering. Volgens deze certificeering mag alleen een bevoegde en getrainde technicus werkzaamheden uitvoeren aan het systeem.”
Kortom, op deze manier komen we in het Deventer Ziekenhuis niet tot een uniform systeem waarmee we de externe technici op bekwaamheid kunnen toetsen. Bij andere huizen zal het al niet anders zijn.
Ook de leveranciers worstelen met dit probleem getuige de diversiteit van de reacties van de leveranciers. Veel ziekenhuizen stellen vergelijkbare eisen in hun PvE’s.
Daarom is een landelijke systematiek eigenlijk de enige reële optie om aan punt 4.11 van het Convenant te voldoen zonder dat een en ander tot een onredelijke rompslomp leidt. Hier en daar werden er al diverse pogingen ondernomen om iets helders en bruikbaars te maken waarvoor ook aan de kant van de Inspectie instemming wordt verwacht.
- In de nieuwe versie van de Standaard Service-Overeeenkomst zoals die onlangs is opgesteld door de WIBAZ is het punt inzake certificering van externe onderhoudstechnici opgenomen.
- Al enige tijd is de geschetste problematiek ook onder de aandacht van de VZI (Vereniging van Ziekenhuis Instrumentatietechnici).
De overtuiging is binnen de VZI gegroeid dat de enige manier om dit goed op te lossen is met een landelijke systematiek, daar wordt nu aan gewerkt. Gekeken is naar wat er in andere branches speelt op vergelijkbare gebieden. De luchtvaartindustrie is daarbij een mooi voorbeeld. In Europa ontwikkelt de EASA (European Aircraft Safety Agency) voor de EU wet- en regelgeving met betrekking tot de veiligheid in de luchtvaart en ziet toe op de naleving ervan. Voor vliegtuigtechnici zijn er 4 niveau’s waarop ze onderhoudswerkzaamheden aan de vliegtuigen mogen uitvoeren. Deze niveau’s zijn in AML (Aircraft Maintenance Licence) door de EASA vastgesteld. In Nederland kan een vliegtuigtechnicus zich bijvoorbeeld door de Kiwa laten certificeren. Dit certificaat moet om de 5 jaar worden verlengd.
De VZI biedt haar leden de mogelijkheid om zich RECER (Register van Certificaathouders) te laten certificeren. De betekenis van het certificaat is dat men heeft aangetoond over voldoende kennis en ervaring te beschikken om met de nodige vakbekwaamheid het vak van medisch instrumentatietechnicus verantwoord te kunnen uitoefenen. Het certificaat heeft een geldigheidsduur van drie jaar. Ontwikkelingen op het gebied van medische technologie en toepassing van nieuwe technologieën vragen om voortdurende bijscholing. Teneinde vakbekwaam te blijven is het dan ook noodzakelijk dat de gecertificeerde medisch instrumentatietechnici van een aantal mogelijkheden tot bijscholing gebruik maken. Wordt aan een aantal voorwaarden voldaan en verklaart men zich bereid om gedurende de geldigheidsduur van het certificaat de vereiste bijscholingsactiviteiten te ontplooien, dan volgt certificatie als medisch instrumentatietechnicus. Kan men na drie jaar aantonen aan de gestelde bijscholingseisen te hebben voldaan, dan wordt het certificaat met drie jaar verlengd.
De gedachte is nu dat dit uit te breiden is voor technici die van buitenaf in ziekenhuizen onderhoud/reparatie verzorgen. Dit kunnen technici zijn van de leverancier van de medische apparatuur maar ook technici in dienst van een onderhoudsbedrijf of personen die als ZZP-er onderhoud verrichten aan apparatuur in ziekenhuizen op uurtariefbasis.
Het is daarbij natuurlijk zaak rekening te houden met een aantal randvoorwaarden:
- Privacy-overwegingen (gegevens van technici worden niet via een naam maar via een ID toegankelijk gemaakt)
- Concurrentie-overwegingen (leveranciers kunnen niet bij de gegevens van anderen)
- Toetsbaarheid is essentieel: dit kan bijv dmv een toetsingscommissie vanuit VZI of de Koepel, deze commissie zal controle moeten uitoefenen op de betrouwbaarheid van de certificaten die door de leveranciers worden verstrekt.
Hoe krijgen we de firma’s mee in dit systeem?
- Het moet een systeem zijn dat landelijk gebruikt wordt zodat leveranciers zich niet meer bezig hoeven te houden met afspraken met of individuele eisen van ziekenhuizen met betrekking tot dit aspect
- Een en ander moet betaalbaar zijn voor de ziekenhuizen en de leveranciers.
Hoe gaat dit nu in de praktijk werken?
De technicus van de firma komt bij de MIT binnen voor een reparatie- of onderhoudsopdracht. Indien de technicus reeds bekend is bij het ziekenhuis en ook bekend is wat zijn bevoegdheden zijn met betrekking tot de klus zal een en ander lopen zoals nu ook plaatsvindt.
Als nog niet bekend is wat de bevoegdheden van de externe technicus zijn of men wil voor de zekerheid controleren dan wordt de technicus gevraagd zich te legitimeren en zijn bevoegdheden-pas te tonen. Het daarop vermelde technicus-ID-nummer kan worden ingevoerd in de landelijke database (bijv via een app) en onmiddellijk is de bevoegdheid van de betreffende technicus bekend bij de MID-er.
Komende maanden gaat een commissie van de VZI een en ander ontwerpen en inrichten. Probleem daarbij kan zijn de financiering van (het ontwikkelen van) de database. Omdat het een eis van de Inspectie betreft en het in het belang is van de ziekenhuizen en leveranciers dat dit goed gaat functioneren is het logisch om ondersteuning te verkrijgen van de NVZ, de NFU en bijvoorbeeld de FHI. Ook ligt het voor de hand (na een eventuele opstartfase) om bij registratie van bevoegdheid van een technicus een bijdrage hiervoor te vragen van de leverancier. Planning is om eind 2014 dit systeem draaiend te hebben.
De winst die we hiermee willen behalen is de zekerheid voor de patiënten, medisch specialisten en overige professionals in de zorg dat het onderhoud aan de medische apparatuur door vakbekwame en gecertificeerde externe technici wordt uitgevoerd. We moeten in de gezondheidszorg, in navolging op de luchtvaart, het hoogste niveau op het gebied van patiëntveiligheid willen bereiken.
