Afval is business.

Kramer is naast secretaris en penningmeester bij Stichting RTA ook de oprichter van VCM Medical, een medische groothandel in diagnostische apparatuur en accessoires. VCM Medical richt zich op ziekenhuizen en verpleeg- en verzorgingshuizen. Binnen dit bedrijf staat recycling van apparatuur hoog in het vaandel, stelt Kramer, waarbij de dienstverlening van Stichting RTA een belangrijke rol speelt: “Wij hebben de benodigde processen al opgenomen bij de verkoopafdeling. Als we de eerste importeur zijn van bepaalde medische apparatuur en deze verkopen dan rapporteren we dit elk kwartaal op de website van Stichting RTA. Vervolgens krijg je een factuur voor de verwijderingsbijdrage, deze is afhankelijk van het gewicht en de klasse waarin het apparaat valt. Wanneer wij een apparaat afdanken, wordt dit elektr(on)ische afval door Stichting RTA opgehaald en verwerkt. Voor ons als deelnemer, maar ook voor onze klanten is dit kosteloos.” Deze houding ten opzichte van een zo hoog mogelijke inzameling van afgedankte apparatuur gaat verder, al is dat volgens Kramer in de medische wereld soms best lastig: “Als we iets verkopen aan de klant vragen we meteen of we het oude apparaat mee mogen nemen. Het is natuurlijk wel zijn eigendom, wat soms een probleem is. Dat zie je soms bij ziekenhuizen gebeuren. In dat geval laten we ze vaak een afstandsverklaring tekenen als bijvoorbeeld een apparaat is afgekeurd. Op deze wijze zamelen we zoveel mogelijk medische apparatuur in. Vervolgens bestellen we via Stichting RTA bij Coolrec (inzamelpartner van Stichting RTA – red.) een container voor het inzamelen, ophalen en verwerken.” Er is een aantal specifieke aandachtpunten voor het inzamelen van medische apparatuur. Albert Kramer: “Accu’s moet je apart inleveren, want deze hebben een ander verwerkingsproces. Ook moeten we van de klant een decontaminatie-verklaring hebben. Want als er bijvoorbeeld bloed op een apparaat zit of als het gaat om een invasieve lijn, dan kan dat gevaarlijk zijn. Deze oude apparaten moeten dus grondig zijn gereinigd. Ook heel belangrijk is het verwijderen van digitale data die op bepaalde apparatuur staat. Want dan kan het gaan om patiëntgegevens. Die gegevens moeten er van af. Stichting RTA verzorgt op ons verzoek een vernietigingsverklaring van deze gegevens.” Aan Stichting RTA worden inmiddels, net als andere sectoren, door de overheid steeds hogere inzameldoelen opgelegd. Eenvoudig is dat niet, zegt Kramer: “Wij halen momenteel nog niet de door de overheid gewenste inzamelpercentages, dat blijkt heel lastig. Vooral in de medische sector en de laboratoriumsector is dat een stuk lastiger, omdat het om gespecialiseerde apparatuur gaat die in onze optiek heel veel restwaarde heeft.” “Toch neemt het bewustzijn rondom recycling wel toe bij bedrijven”, zegt Kramer. “We spreken steeds vaker af om afgedankte apparatuur elke keer opnieuw te verwerken. En als je dan bovendien laat weten dat hun oude apparatuur wordt verwerkt door een gecertificeerd bedrijf, dan zeggen de meesten: ‘dan is het goed’.” Er wordt bij VCM Medical, net als bij Stichting RTA, ook gekeken naar een circulaire economie, waarbij grondstoffen veel efficiënter (her)gebruikt worden. Inmiddels is dit duurzame model regeringsbeleid geworden met een streven naar een volledig circulaire economie in 2050. Bovendien ontstaan er nieuwe businessmodellen, zegt Kramer: “Wij zeggen: afval is business en het moet zijn geld opleveren. Ook denken we dat er in de toekomst geen verwijderingsbijdrage meer betaald hoeft te worden, want er moet gewoon net zoveel retour komen als dat je verkoopt. Zo wordt het systeem zelfvoorzienend en is een verwijderingsbijdrage niet meer van toepassing. Zoiets zie je al op de consumentenmarkt: alleen op de grote hardlopers, zoals tv’s, koelkasten en wasmachines, wordt nog een verwijderingsbijdrage gevraagd om het huidige inzamelproces te bekostigen. Dat kunnen wij niet doen, omdat binnen ons werkveld de omzetflow geheel anders is dan bij de consumentenelektronica.” Toch zijn er naast de hoge inzameleisen vanuit de overheid nog voldoende andere uitdagingen voor Stichting RTA: “De grootste uitdaging is om bij onze eindgebruikers een nog groter bewustzijn te creëren rondom de noodzaak tot inzamelen”, zegt Kramer. “Je moet ze zover krijgen dat bedrijven niet zomaar oude apparatuur in de container gooien of aan een niet gecertificeerde verwerker geven. Wij willen richting zorginstellingen het bewustzijn verder verhogen en hen helpen bij de verwerking. Dat wordt nog een uitdaging: Veel van hen zijn daar terughoudend in, want zij zetten de oude apparatuur in de kelder in de hoop bijvoorbeeld een reserveonderdeel te kunnen hergebruiken. We zien het ook heel vaak gebeuren dat apparatuur een tweede leven krijgt in het buitenland.” Maar vooral de 65 procent-inzamelnorm is een enorme uitdaging, vertelt Kramer. “Het ziet er naar uit dat het dit jaar nog niet gaat lukken. In 2019 was er een landelijk inzamelingspercentage van 48 procent (en 58 procent wanneer je de zonnepanelen niet meetelt). Stichting RTA doet er van alles aan om, individueel, maar ook samen met alle ketenpartners, elk jaar weer meer in te zamelen. Dit jaar hebben zij de Stichting RTA Recycle Award in het leven geroepen voor het bedrijf met het hoogste inzamelingspercentage. De prijs; een prachtig horloge gemaakt van gerecyclede materialen.” Deze prijs is recent, tijdens de Nationale Recycleweek, uitgereikt aan Helmut Fischer Meettechniek B.V.