Eerste benchmark Medische Technologie

Inzicht

Inzicht in kosten en kwaliteit van medische technologie in algemene ziekenhuizen

In 2012 is gestart met een benchmark initiatief voor het meten en vergelijken van de kosten en kwaliteit van medische technologie in algemene ziekenhuizen. Welke inzichten heeft dit opgeleverd en wat zijn tips en trucs uit de praktijk? Enkele uitkomsten op hoofdlijnen worden hierna toegelicht.

Leeftijdsopbouw & ouderdom
Naast de kosten, is ook de gemiddelde leeftijdsopbouw van apparatuur interessant. Deze is gemeten door de leeftijd van medische apparatuur te relateren aan het geïnvesteerd vermogen. 

Uit figuur 2 blijkt dat voor de meeste ziekenhuizen geldt dat tussen 10% en 20% van de apparatuur ouder is dan 11 jaar. Verder zien we terug dat een verhuizing of nieuwbouw reden is om grote delen van de medisch technologische inventaris te vervangen.

Kwaliteit van medische technologie

Naast kosten, maakt ook kwaliteit onderdeel uit van de Benchmark Medische Technologie. Het begrip ‘kwaliteit’ is onder meer ingevuld door gebruik te maken van het Convenant veilige toepassing van medische technologie. Figuur 3 geeft de uitkomsten per fase weer zoals onderkend in het convenant. Grote verschillen tussen de ziekenhuizen zijn zichtbaar, waarbij de grootste verschillen zichtbaar zijn in de gebruiksfase.

Het toepassingsgebied ‘medische hulpmiddelen’ blijkt een dominante invloed te hebben op de uitkomsten. Daarnaast wordt het domein ‘medische hulpmiddelen’ in de praktijk als een uitdaging ervaren. Dit geldt ook voor de training en instructie over de juiste wijze van gebruiken van de medische apparatuur. Tevens speelt de vraag wie eigenlijk verantwoordelijk is voor de (blijvende) invoering van het convenant?

Inzichten uit de praktijk

Naast ‘harde’ cijfers levert de Benchmark Medische Technologie ook inzichten op over de inzet en bijbehorende kosten en kwaliteit van medische technologie. Een greep uit de inzichten:

Verschillen in het begrip ‘Medische Technologie’
Zoveel ziekenhuizen, zoveel invullingen van het begrip medische technologie. Zijn de OK-lampen nu wel of niet medische technologie? Voor deze benchmark is gebruik gemaakt van de AOC-codering van medische technologie. Waarbij de grootste gemene deler aan ‘beheerde’ apparatuur is geselecteerd als definitie van het begrip medische technologie, hierdoor is een zinvolle benchmarking mogelijk. Een uniforme definitie waarbij ieder ziekenhuis zich kan vinden in dit begrip blijft nog een uitdaging.

Personeel: een minimale formatie is nodig en de opbouw van de formatie is vaak historisch gegroeid
Ziekenhuizen maken verschillende keuzes voor het zelf doen of uitbesteden van onderhoud op medische apparatuur. Het volledig uitbesteden van onderhoud en beheer blijkt in de praktijk niet mogelijk. Een minimale formatie voor de afdeling Medische Technologie is benodigd. Al is het maar voor het adequaat aansturen van de leveranciers en hun werkzaamheden. Bij een keuze voor meer zelf doen van onderhoud, zijn grote verschillen zichtbaar in de opbouw van de formatie van de afdeling Medische Technologie. Een voorbeeld is wel of geen instrumentmakers. Uit een nadere analyse en navraag blijkt dat de opbouw van de afdeling Medische Technologie vaak historisch is bepaald waardoor de verschillen worden verklaard.

Onderhoud: zelf doen of uitbesteden? Dat blijft de grote vraag
Zelf doen lijkt soms goedkoper tegen dezelfde of hogere kwaliteit, maar is dit zo? Op de langere termijn kan zelf doen voor specifieke apparatuur ook een continuïteitsrisico met zich meebrengen. En hoe zorg je ervoor dat bij vertrek van collega’s de opvolger over voldoende kennis beschikt. Wat is wijsheid in deze? Het antwoord luidt dat het afhankelijk is van de omvang van het ziekenhuis, de mate van standaardisatie en het soort apparatuur.

Adequate administratie en toezicht op leveranciers loont
Het is vaak een ondergeschoven kindje en in de waan van de dag wil de administratie nog wel eens het onderspit delven. Uit de benchmark blijkt dat een adequate (contract)administratie, en controle op de werkzaamheden én facturen van leveranciers loont. De ziekenhuizen die dit constructief uitvoeren, kenmerken zich door lagere kosten bij gelijke of hogere kwaliteit. Het benchmarkinitiatief blijkt ook een goed platform om leverancierservaringen met elkaar uit te wisselen.

Samenwerking met ICT: de kansen en uitdagingen
ICT en medische technologie komen inhoudelijk steeds dichter bij elkaar.  Bij veel ziekenhuizen is de trend van een samenvoeging tussen de afdelingen ICT en Medische Technologie ingezet. Daar waar de inzet van medische technologie zich historisch veel dichter in het domein van het primaire zorgproces  bevindt, is dit voor de inzet van ICT middelen pas een recente ontwikkeling. Dat heeft gevolgen voor de basismodellen en positionering van beide afdelingen. Daar waar ICT vanuit de ‘service’ gedachte denkt en acteert, handelt Medische Technologie veelal vanuit een ‘levensloop’ gedachtengoed. Dit heeft gevolgen voor de werkwijze en inrichting van beide afdelingen. Samenwerken is noodzakelijk, maar niet altijd eenvoudig of op alle vlakken even evident. Het samen werken aan projecten kan helpen bij het opstarten van wederzijds begrip.